Areszt i zatrzymanie

Najczęściej zdarza się, że zatrzymanie, które nierzadko przekształca się następnie w tymczasowy areszt, następuje nagle, a osoba przebywająca w izolacji, nie zna danych kontaktowych do adwokata. Samodzielne zaangażowanie prawnika w prowadzenie swojej sprawy jest zatem utrudnione. 

Należy pamiętać, że obrońcę- adwokata dla osoby pozbawionej wolności, może ustanowić każdy (najczęściej robią to osoby najbliższe). Upoważnienie do obrony – zostaje następnie potwierdzone przez osobę, na rzecz której zostało udzielone.  

Zaangażowanie adwokata powinno nastąpić możliwie jak najszybciej. Umożliwi to jego udział już w pierwszych, bardzo istotnych czynnościach procesowych np. przesłuchaniu zatrzymanego, udział w posiedzeniu aresztowym, złożeniu zażalenia na zastosowanie tymczasowego aresztu.

Zatrzymanie - co musisz wiedzieć?

Zatrzymanie osoby to środek przymusu, który polega na krótkotrwałym pozbawieniu wolności. Może być dokonane przez policję (także na polecenie prokuratora), a także przez inne organy, takie jak Straż Graniczna, ABW, KAS, CBA czy Żandarmeria Wojskowa, w granicach ich kompetencji.

Twoje prawa przy zatrzymaniu.

Zatrzymanie podlega kontroli sądowej, pod kątem jego zasadności, legalności i prawidłowości. Masz prawo do złożenia zażalenia na tą czynność.  Maksymalny czas trwania zatrzymania wynosi 48 godzin.

Po tym okresie Zatrzymany ma prawo zostać zwolniony, chyba, że prokurator przedstawia go do dyspozycji sądu.

Jeśli zostałeś zatrzymany, masz prawo do kontaktu z adwokatem. Warto o tym pamiętać i skorzystać z dostępnego wsparcia prawnego. 

Definicja aresztu tymczasowego. Areszt- co to jest?

Areszt to potoczne określenie tymczasowego aresztowania – środka zapobiegawczego stosowanego przez Sąd (na etapie przygotowawczym- na wniosek prokuratora).

Kiedy Sąd powinien odstąpić od tymczasowego aresztowania?

Omawiany środek nie powinien być stosowany m.in. , gdy:

  • izolacja podejrzanego spowodowałoby dla jego życia lub zdrowia poważne niebezpieczeństwo,
  • pociągałoby wyjątkowo ciężkie skutki dla oskarżonego lub jego najbliższej rodziny.

Co dzieje się w sądzie po złożeniu wniosku o zastosowanie tymczasowego aresztowania

Sąd wyznacza posiedzenie, w którym ma prawo wziąć udział obrońca. Sędzia ma 24 godziny na podjęcie decyzji w sprawie wniosku oskarżyciela. Wniosek może uwzględnić i zastosować wskazany środek. Sąd, po zapoznaniu z aktami, wysłuchaniu podejrzanego i jego obrońcy może jednak wniosku nie uwzględnić.

Jakie prawa ma podejrzany w trakcie aresztu?

Aresztowany ma prawo m.in. do:

  • odmowy złożenia wyjaśnień,
  • odmowy odpowiedzi na pytanie,
  • korzystania z pomocy obrońcy,
  • złożenia zażalenia;

Jakie są przesłanki do zastosowania tymczasowego aresztowania?

Tymczasowe aresztowanie służy zapewnieniu prawidłowego toku sprawy. Jedynie wyjątkowo można zastosować areszt w celu zapobieżenia popełnieniu przez podejrzanego lub oskarżonego nowego, ciężkiego przestępstwa (np. gdy grozi, że popełni ciężkie przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub bezpieczeństwu powszechnemu). 

Areszt można zastosować jedynie wtedy, gdy zebrane dowody w sprawie wskazują na duże prawdopodobieństwo, że podejrzany popełnił przestępstwo, zagrożone karą pozbawienia wolności nie niższą niż rok.  

Tymczasowe aresztowanie można stosować, jeżeli zachodzi:

  • uzasadniona obawa ucieczki lub ukrycia się oskarżonego (w szczególności, gdy podejrzany nie ma stałego miejsca pobytu w kraju),
  • uzasadniona obawa, że oskarżony będzie nakłaniał do składania fałszywych zeznań (który to to argument jest używany często przy zorganizowanych grupach przestępczych) lub wyjaśnień albo w inny bezprawny sposób będzie utrudniał postępowanie karne.

Jeżeli oskarżonemu zarzuca się popełnienie zbrodni lub występku zagrożonego pobawienia wolności, której górna granica wynosi co najmniej 8 lat, albo gdy sąd pierwszej instancji skazał go na karę pobawienia wolności nie niższą niż 3 lata, potrzeba zastosowania tymczasowego aresztowania, w celu zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania, może być uzasadniona grożącą mu surową karą.

Czas trwania aresztu

Jeżeli Sąd uzna, że zachodzą przesłanki stosowania tego środka zapobiegawczego i zdecyduje się go orzec – oznacza jego termin na okres nie dłuższy niż 3 miesiące.

W przypadku szczególnych okoliczności, w postępowaniu przygotowawczym, termin ten może być przedłużony -nie może przekroczyć 12 miesięcy.

Co do zasady- do chwili  wydania pierwszego wyroku przez sąd pierwszej instancji, czas izolacji nie może przekroczyć 2 lat. Przedłużenie stosowania tymczasowego aresztowania na okres oznaczony, przekraczający wskazane terminy może obejmować postanowienie sądu apelacyjnego.

Jakie inne środki zapobiegawcze mogą być zastosowane?

Tymczasowe aresztowanie nie jest jedynym środkiem stosowanym w celu zabezpieczenia prawidłowego przebiegu  postępowania. 

Prawo karne przewiduje także szereg środków o charakterze wolnościowym, takich jak:

  • poręczenie majątkowe,
  • poręczenie społeczne, 
  • dozór policji,
  • zakaz opuszczania kraju.

Skorzystaj z pomocy adwokata w Szczecinie

Jak mogę Ci pomóc?

Świadcząc pomoc prawną w przypadku zatrzymania i aresztu, działania podejmuję niezwłocznie po otrzymaniu upoważnienia do obrony i ustaleniu warunków współpracy.

Ustalam, gdzie zatrzymany przebywa, jakie czynności są planowane z jego udziałem, nawiązuję z nim kontakt oraz kontakt z organami ścigania. 

Znajomość przepisów prawa i doświadczenie w sprawach aresztowych- pozwalają mi  na wytłumaczenie podejrzanemu znaczenia zarzucanych czynów, wskazania zarysu obrony i możliwych sposobów działania. 

Po skierowaniu przez oskarżyciela wniosku o tymczasowe aresztowanie, powinnam mieć możliwość zapoznania się z dowodami, które są jego podstawą. Analizuję dostępny mi materiał dowodowy. Na posiedzeniu aresztowym prezentuję argumenty, które mogą pozwolić odstąpić od zastosowania aresztu. Jeżeli zachodzi taka konieczność- proponuję zastosowanie innych środków zapobiegawczych np. w postaci poręczenia majątkowego. W przypadku zastosowania aresztu – składam zażalenie na podjętą decyzję. Składam także wnioski o uchylenie tymczasowego aresztu. 

Jako adwokat w sprawach karnych działam wyłącznie w interesie osoby, której bronię.  Informacje, które otrzymuję są poufne i objęte tajemnicą obrończą. 

W sprawach, w których dochodzi do zatrzymania/ aresztowania czas pełni kluczową rolę. Dlatego też można się ze mną skontaktować w takiej sprawie– poza standardowymi godzinami pracy kancelarii adwokackiej- także w weekendy i święta. 

Obszar, na którym głównie działam, jako adwokat: Szczecin, Goleniów, Stargard, Świnoujście – a także inne rejony Polski.

Dlaczego warto skorzystać z usług kancelarii adwokackiej? 

Od momentu postawienia zarzutów podejrzany ma prawo do obrony i korzystania z pomocy obrońcy. Organy- (prokurator)- nie mogą odmówić zatrzymanemu kontaktu ze swoim obrońcą.  Z uwagi jednak na potrzebę izolacji od świata osoby aresztowanej – mogą nie wyrazić zgody na kontakt z inną osobą, nawet członkiem najbliższej rodziny.

 W praktyce- jedynie adwokat ma możliwość bezpośredniego i niezwłocznego kontaktu z osobą zatrzymaną. Korespondencja z adwokatem nie podlega cenzurze- w przeciwieństwie do korespondencji z innymi osobami. 

Obecność adwokata przy pierwszym przesłuchaniu i stawianiu zarzutów dla osoby, która nagle została wyizolowana ze swojego środowiska, stanowi nieocenione wsparcie- nie tylko w wymiarze prawnym, ale także w wymiarze psychicznym.  

Stanowi przeciwwagę dla władczych organów ścigania, dążąc do zapewnienia równowagi w rozkładzie sił pomiędzy oskarżycielem, a podejrzanym.

Główne czynności, które wykonuję, w naszej kancelarii adwokackiej w przypadku aresztu lub zatrzymania:

  • udział w przesłuchaniu,
  • udział w posiedzeniu aresztowym,
  • sporządzenie zażalenia na zatrzymanie,
  • sporządzenie zażalenia na postanowienie  w sprawie  tymczasowego aresztowania;
  • wnioski o uchylenie aresztu
  • zastępstwo  procesowe,
  • udział  w posiedzeniu, którego przedmiotem jest rozpatrzenie zażalenia;

Jakie są konsekwencje tymczasowego aresztowania dla podejrzanego?

Zastosowanie tymczasowego aresztowania wiąże się z izolacją podejrzanego i ograniczeniem mu kontaktów ze światem zewnętrznym. Na kontakty z rodziną- osobiste i telefoniczne -aresztowany musi uzyskać zgodę organu dysponującego.  Konsekwencje te obejmują także prawo pracy – umowa o pracę wygaśnie z mocy prawa po upływie 3 miesięcy nieobecności pracownika w pracy z powodu zastosowania tego środka.  

Należy pamiętać, że tymczasowe aresztowanie nie jest karą- a sprastwo i wina- na tym etapie nie jest prawomocnie przesądzone.

Skontaktuj się ze mną, jeżeli potrzebujesz obrony w sprawach zatrzymania/ aresztu dla siebie lub innej osoby.